Ngay sau khi Đà Nẵng có Công văn số 3161 do Phó Chủ tịch UBND TP Lê Trung Chinh ký về việc thay đổi Quy định tuyển sinh lớp 10 THPT năm học 2019 - 2020 theo phương thức tuyển sinh kết hợp giữa thi tuyển với xét tuyển, trong đó chỉ thi 2 môn Toán, Ngữ văn, bỏ thi môn tiếng Anh, dư luận có rất nhiều ý kiến trái chiều về vấn đề này.

Việc thay đổi Quy định tuyển sinh lớp 10 THPT năm học 2019 - 2020 vào giờ chót đã gây ảnh hưởng đến tâm lý của nhiều phụ huynh và học sinh.

Vì sao có chuyện "tiền hậu bất nhất"?

Tại thông cáo gửi cho các cơ quan thông tin đại chúng, Sở GD-ĐT TP lý giải về sự thay đổi một số quy định trong tuyển sinh vào lớp 10 năm nay như sau: "Qua thực tế triển khai công tác tuyển sinh và rà soát quy trình ban hành các văn bản theo quy định của Bộ GD-ĐT, Sở nhận thấy việc ban hành QĐ số 2377 có một số vấn đề vướng mắc, chưa phù hợp, chưa đầy đủ theo chỉ đạo của UBND TP về việc hoàn chỉnh quy định tuyển sinh, như: HS THCS có một trong các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế có giá trị sử dụng đến ngày thi (2-6-2019) được miễn thi môn ngoại ngữ (hệ số 1) và được quy đổi thành điểm 9 hoặc 10; Điểm ưu đãi đối với HS đăng ký nguyện vọng 1 dự tuyển vào các trường THPT theo đúng địa bàn đang học THCS. Qua theo dõi việc ban hành các quyết định trên, Sở GD-ĐT nhận được nhiều ý kiến chưa đồng tình về cách quy đổi điểm và cộng điểm ưu đãi. Vì vậy, Sở GD-ĐT đã tổng hợp tình hình, báo cáo UBND TP. Trên cơ sở ý kiến thống nhất của lãnh đạo UBND TP, Sở GD-ĐT tiến hành rà soát các quy định về công tác tuyển sinh và ban hành QĐ 614 ngày 15-5-2019 về việc ban hành Kế hoạch tuyển sinh lớp 10 THPT và tuyển sinh lớp 10 Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn năm học 2019-2020 để thay thế QĐ số 2377 và QĐ số 2378".

Tìm hiểu được biết, sở dĩ dẫn đến việc TP có Công văn 3161 phủ quyết QĐ 2377 và QĐ 2378 đã được Sở GD-ĐT ban hành ngày 27-12-2018 là bởi, sau khi có chủ trương này, Đà Nẵng rộ lên phong trào học luyện ôn cấp tốc để thi lấy chứng chỉ quốc tế với học phí khá cao. Thậm chí có trường, tỷ lệ HS thi và có chứng chỉ quốc tế chiếm gần 50%. Điều đáng nói là, trong số những HS có chứng chỉ quốc tế đủ tiêu chuẩn để quy đổi thành điểm 9, 10 đó, có khá nhiều em học lực tiếng Anh tại trường chỉ đạt mức trung bình - khá, thậm chí dưới trung bình. Trong khi đó, để có được chứng chỉ quốc tế đúng theo thang điểm quy đổi mà Sở quy định là rất khó. Điều này đã gây xôn xao, bất bình đối với phụ huynh gia đình không có điều kiện hoặc không chấp nhận cho con "chạy" theo chứng chỉ, muốn con học thi đúng năng lực thực chất của mình.

Thậm chí, có không ít Trung tâm đến các trường THCS liên hệ với mục đích chiêu sinh, tổ chức luyện ôn cấp tốc để thi lấy chứng chỉ với học phí khá cao (Báo Công An TP Đà Nẵng từng có bài viết phản ánh). Trước những thông tin này, ngành GD-ĐT TP vào cuộc tìm hiểu. Đồng thời, qua thống kê số liệu thí sinh nộp chứng chỉ miễn thi đối với môn ngoại ngữ, ngành nhận thấy có một số dấu hiệu đáng quan ngại. Theo số liệu thống kê của Phòng CNTT-KT& Kiểm định chất lượng Sở GD-ĐT, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 đại trà năm học 2019-2020, Đà Nẵng có 13.227 thí sinh đăng ký dự thi, trong đó có 2.312 thí sinh đăng ký miễn thi môn ngoại ngữ (chiếm 17,48%). Trong số này, có 40,7% thí sinh có điểm trung bình môn ngoại ngữ cả năm ở trường từ dưới 5 đến dưới 8.0. Cụ thể: có 27 thí sinh có điểm trung bình môn ngoại ngữ cả năm dưới 5 điểm; 252 thí sinh có điểm trung bình môn ngoại ngữ cả năm từ 5.0 đến dưới 6,5; 661 thí sinh có điểm trung bình môn ngoại ngữ cả năm từ 6,5 đến dưới 8,0.

Trao đổi với bà Lê Thị Bích Thuận - Phó Giám đốc phụ trách  Sở GD-ĐT TP được biết, ngành đã rất cân nhắc, trăn trở trước khi báo cáo tình hình và xin ý kiến lãnh đạo TP để có sự điều chỉnh này. Tuy nhiên, để ngừa những tình huống xấu nhất có thể xảy ra về sau liên quan đến chất lượng thực chất, đặc biệt là để tạo sự công bằng chung cho tất cả HS dự thi đại trà vào lớp 10, ngành buộc phải xin ý kiến chỉ đạo từ TP để có phủ quyết QĐ đã ban hành trước đó. Đây là việc "chẳng đặng đừng", đành buộc chấp nhận có lỗi với trên 2.300 thí sinh có chứng chỉ để không ảnh hưởng đến sự công bằng chung của gần 11 ngàn HS không có chứng chỉ còn lại.

* Để đảm bảo quyền lợi và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho HS, Sở GD-ĐT thống nhất HS được thay đổi nguyện vọng đăng ký thi tuyển vào các trường THPT 2 lần. Cụ thể: Từ ngày 14-5 đến 17 giờ ngày 18-5. Lần 2: Sau khi Sở GD-ĐT gửi thống kê thay đổi nguyện vọng lần 1 (ngày 19-5), các trường THCS tiếp tục cho HS cân nhắc, đăng ký thay đổi nguyện vọng lần 2 (nếu có) đến 17 giờ ngày 22-5. Ngay sau khi kết thúc kỳ tuyển sinh lớp 10 THPT và tuyển sinh lớp 10 Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn năm học 2019-2020, Sở sẽ tiến hành kiểm tra, đánh giá công tác tuyển sinh năm học 2019-2020, báo cáo UBND TP, sớm nghiên cứu, đề xuất phương án tuyển sinh cho năm học 2020-2021.

Nhiều hệ lụy khi "nước đến chân mới nhảy"

Trong tâm trạng bức xúc, ông Huỳnh Công Pháp, có con đang học lớp 9 tại Trường THCS Nguyễn Huệ cho rằng, đáng lý Sở GD-ĐT phải cân nhắc, lường trước mọi vấn đề có thể nảy sinh trước khi đưa ra chủ trương miễn thi môn tiếng Anh và được quy đổi thành điểm 9, 10 nếu có chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế. Không thể "lúc thế này, lúc thế khác" được. Ông Pháp cho biết thêm, con ông học ngoại ngữ rất tốt, vì thế với kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 sắp tới, ông hoàn toàn tin con mình có thể đạt điểm tốt đối với môn thi này. Khi chủ trương của Sở ban hành cuối tháng 12-2018, bản thân ông đã lấy làm thắc mắc vì sao Sở lại ban hành quyết định đó. Bởi ông được biết, để thi lấy bằng chứng chỉ quốc tế đủ điều kiện để quy đổi thành điểm 9, 10 không hề đơn giản. "Nhiều HS có học lực môn ngoại ngữ ở trường rất tốt nhưng vì điều kiện gia đình nên không thể theo học ở các trung tâm, không thể thi lấy bằng chứng chỉ quốc tế được, đành mất quyền lợi. Trong khi đó, có cháu trình độ ngoại ngữ tại trường chỉ 4-5 điểm lại có bằng để được quy đổi 9, 10 điểm. Đây là điều mất công bằng. Đáng lý Sở phải lường trước mọi vấn đề, không thể làm việc không có quy trình, làm tới đâu hay tới đó", ông Pháp thẳng thắn.

Không riêng gì ông Pháp, khá nhiều ý kiến từ phụ huynh có con có chứng chỉ quốc tế đủ điều kiện quy đổi điểm rất bức xúc về việc phủ quyết QĐ trước đó, cho rằng Sở làm việc "tiền hậu bất nhất". Còn với những phụ huynh có con không thi, không có bằng chứng chỉ quốc tế thì cho rằng, tuy việc thay đổi không ảnh hưởng gì đến kỳ thi tuyển sinh sắp tới, nhưng do ban hành việc thay đổi quá chậm làm ảnh hưởng đến tâm lý HS, tốn nhiều tiền của PH và tốn công sức của HS khi phải bỏ quá nhiều thời gian để học ôn đối với môn ngoại ngữ để rồi không thi môn này. "Đáng lý Sở phải nhận ra tình huống có thể xảy ra để khi ban hành quy chế, quy định tuyển sinh phải thật chuẩn. Đến khi đã phát hiện thấy có vấn đề bất cập cần sớm có điều chỉnh ngay, để "nước đến chân mới nhảy" như vậy dễ dẫn đến nhiều hệ lụy, khiến phụ huynh và học sinh hoang mang, bất an ảnh hưởng đến kết quả học tập, thi cử.", ông D. một phụ huynh có con học lớp 9 Trường THCS Lý Thường Kiệt cho biết.

Chiều tối ngày 16-5, trao đổi với Phóng viên Báo Công an TP Đà Nẵng, bà Lê Thị Bích Thuận đã thay mặt lãnh đạo ngành nhận trách nhiệm và thông qua phương tiện thông tin đại chúng để xin lỗi HS, phụ huynh, giáo viên và các trường THCS khi buộc phải đưa ra việc điều chỉnh dẫn đến những ồn ào này.

Khánh Yên